Patogeneza kroničnih komplikacija kod dijabetesa do danas nije sasvim razjašnjena, ali je poznato da u njihovu nastanku sudjeluju brojni čimbenici. Osim direktnog utjecaja povišene razine šećera u krvi (glukotoksičnog učinka), tu je i utjecaj povišene razine masnoća u krvi, povišenog tlaka, potom genetskih i hormonskih čimbenika i nezdravog načina života (neadekvatna prehrana i tjelesna aktivnost). Glukotoksička teorija govori da hiperglikemija negativno djeluje na cirkulirajuće i tkivne proteine, a vezivanjem glukoze na proteine nastaju produkti glikozilacije koji mijenjaju strukturu proteina. Novonastali spojevi djeluju i na transkripciju gena, čime se objašnjava “hiperglikemijska memorija”. Ona označava stanja u kojima se kod bolesnika javljaju komplikacije unatoč dobroj regulaciji glukoze.
